H μεγάλη Τσέχα πρωταθλήτρια, Jana Novotna, η οποία έχασε τη μάχη με τον καρκίνο και απεβίωσε στα 49 της χρόνια, την Κυριακή, 19 Νοεμβρίου, είχε μια σπουδαία καριέρα, με πολλές μεγάλες στιγμές και αμέτρητες πρωτιές.

Κατά τη διάρκεια των 14 χρόνων της σταδιοδρομία της στο WTA Tour, κατέκτησε 100 τίτλους (24 στο μονό και 76 στο διπλό), 17 Grand Slam τρόπαια (1 στο μονό, 12 στο διπλό, 4 στο μεικτό), 3 φορές το WTA Finals (1 στο μονό, 2 στο διπλό), 1 φορά το Fed Cup, 2 αργυρά (1988 στο διπλό, 1996 στο διπλό) και 1 χάλκινο (1996 στο μονό) ολυμπιακά μετάλλια και πέρασε 69 εβδομάδες στο Νο. 1 της παγκόσμιας κατάταξης του διπλού.

Το 1998, ένα χρόνο πριν βάλει τέλος στην επαγγελματική της καριέρα, είχε γίνει μόλις η 5η παίκτρια στην ιστορία, που ξεπέρασε το φράγμα των 10 εκατομμυρίων δολαρίων στα έσοδά της από τα χρηματικά έπαθλα των τουρνουά. Υπήρξε αναμφίβολα μια από τις σημαντικότερες παίκτριες όλων των εποχών στο διπλό και μια από τις κορυφαίες της εποχής της στο απλό, έχοντας μοναδικές δεξιότητες στο φιλέ, υπηρετώντας υποδειγματικά την απαιτητική τακτική του serve-and-volley και εκτελώντας άψογα τα smash με το backhand.

Παρά τους... διαστημικούς αριθμούς της στα ομαδικά ταμπλό, η Novotna είχε όμως και ένα σημαντικό πρόβλημα στο απλό. Αν και βρισκόταν σε μια πολύ δύσκολη και ανταγωνιστική εποχή του WTA Tour, πολλοί πίστεψαν πως δεν θα κέρδιζε ποτέ Grand Slam τίτλο, όχι εξαιτίας των αντίπαλων παικτριών, αλλά εξαιτίας του ίδιου της του εαυτού.

Από το καλοκαίρι του 1989 έως το καλοκαίρι του 1998, στην πιο αποδοτική δεκαετία της, είχε λάβει μέρος σε 34 Grand Slam διοργανώσεις. Από αυτές, στις 19 είχε φτάσει έως τα προημιτελικά, στις 7 έως τα ημιτελικά και στις 3 έως τον τελικό, καμιά όμως δεν κατέκτησε τίτλο. Πιο χαρακτηριστικός απ' όλους, ήταν ο τελικός στο Wimbledon το 1993, στον οποίο η Τσέχα κέρδιζε την Steffi Graf με 6-7 (6), 6-1, 4-1 και είχε game point στο σερβίς της, που αν έπαιρνε, θα έκανε το 5-1 στο 3ο σετ.

Τελικά αντί να κερδίσει τον πόντο, έκανε double fault και μοιραία ήρθε λίγο αργότερα το break της Γερμανίδας, που άλλαξε όλο το σετ. Η Graf το κέρδισε τελικά με 6-4 - πήρε δηλαδή τα 5 τελευταία game του τελικού - και αναδείχθηκε πρωταθλήτρια στο Λονδίνο.

Ο χαμένος αυτός τελικός της Novotna έχει γίνει θέμα μελέτης για τους αθλητικούς ψυχολόγους και "επέτρεψε" στους δημοσιογράφους και, κατ' επέκταση, στους φιλάθλους να γίνουν (ακόμα) πιο σκληροί μαζί της και να της "κολλήσουν" τον χαρακτηρισμό "choker". Αρκετές φορές είχε μιλήσει ανοιχτά και είχε κάνει γνωστό πως μισούσε αυτόν τον χαρακτηρισμό. 

Δυο χρόνια πριν από αυτό (1991), είχε χάσει τον τελικό του Australian Open από τη 17χρονη Monica Seles, σε έναν αγώνα που προηγήθηκε με σετ, ενώ όταν επέστρεψε στον τελικό του Wimbledon, το 1997, έχασε ξανά ενώ ήταν μπροστά με σετ (και με 2-0 στο 3ο σετ), από την 16χρονη Martina Hingis.

Τα χρόνια περνούσαν και δεν ήταν παράλογες οι σκέψεις πως η Novotna θα τερμάτιζε την καριέρα της χωρίς Grand Slam τίτλο. Τουλάχιστον όχι στο απλό, γιατί στα διπλά είχε κάμποσους. Τους διέψευσε όλους, στο ίδιο γήπεδο με αυτό που παρέλαβε το πιο πικρό τρόπαιο 2ης θέσης το 1993 από τη Δούκισσα του Κέιμπριτζ Κάθριν, η οποία της είχε πει να μην ανησυχεί, γιατί αργά ή γρήγορα θα ερχόταν η σειρά της.

Η άρνησή της να παρατήσει τους στόχους της και το γεγονός πως δεν αποδέχτηκε να συνοδεύεται από τον όρο "choker", έφεραν ξανά την Novotna στον τελικό του Wimbledon, το 1998. Χρειάστηκε να ξεπεράσει ένα μικρό σοκ με την Tatiana Panova στον 2ο γύρο (6-3, 4-6, 6-1), να πετύχει τρεις φαινομενικά εύκολες νίκες κόντρα στις Sandra Kleinova (6-2, 6-2), Corina Morariu (6-3, 6-1) και Irina Spirlea (6-2, 6-3), για να έρθει ένας πολύ κλειστός προημιτελικός με τη νεαρή τότε Venus Williams, την οποία κατάφερε να κερδίσει με 7-5, 7-6 (2). 

Στα ημιτελικά πήρε την εκδίκησή της από τη Hingis, την οποία κέρδισε με 6-4, 6-4. Ήταν η πρώτη της νίκη απέναντι στην Ελβετίδα από το 1996, μετά από 4 διαδοχικές ήττες στο rivalry. Στον τελικό αντιμετώπισε την κατά ένα χρόνο μεγαλύτερή της, αλλά χωρίς πολλές ανάλογες εμπειρίες, Nathalie Tauziat. Για ακόμα έναν τελικό, έπρεπε να διαχειριστεί τον τίτλο του φαβορί και να ξεχάσει το παρελθόν της.

Τελικά το τέλος ήταν βγαλμένο από παραμύθι! Η 29χρονη Novotna - 29 ετών και 9 μηνών για την ακρίβεια - έγινε η τενίστρια που κέρδισε τον πρώτο της Grand Slam τίτλο σε μεγαλύτερη ηλικία από κάθε άλλη. Κέρδισε τη Γαλλίδα Tauziat με 6-4, 7-6 (2), σε έναν όμορφο τελικό, βγαλμένο από παλιότερες δεκαετίες, καθώς και οι δυο παίκτριες ήταν λάτρεις του παιχνιδιού serve-and-volley.

Πέντε χρόνια πριν, η Novotna έψαχνε απαρηγόρητη έναν ώμο για να κλάψει. Εκείνη την ημέρα, 4 Ιουλίου, 1998, τα δάκρυα της ήταν από την απερίγραπτη χαρά της επίτευξης του μεγαλύτερου στόχου της καριέρας της, ενός Grand Slam τίτλου, και μάλιστα στο αγαπημένο της Wimbledon.

"Πριν από δυο χρόνια, ήμουν ίσως πολύ σοβαρή και σκεφτόμουν πως το μόνο που μετρούσε ήταν να γίνω Νο. 1 στον κόσμο. Μπορώ ακόμα να δουλεύω σκληρά και να είμαι επαγγελματίας, αλλά θέλω επίσης να διασκεδάζω και να είμαι χαρούμενη, να είμαι πιο χαλαρή με τους στόχους μου. Είναι κάτι που έρχεται με την ηλικία, αλλά θα ήθελα να το έχω και 7 ή 8 χρόνια πριν", είχε πει στην απονομή η Novotna.

Το ρεκόρ της Novotna του πρώτου Grand Slam τίτλου σε αυτή την ηλικία, καταρρίφθηκε 12 χρόνια μετά, το 2010, όταν η Francesca Schiavone κατέκτησε το Roland Garros, δυο εβδομάδες πριν από τα 30ά της γενέθλια. Επίσης ήταν η τελευταία Τσέχα παίκτρια που κέρδισε το Wimbledon έως το 2011, όταν το έκανε για πρώτη φορά η Petra Kvitova.

Η Novotna, η οποία γεννήθηκε στις 2 Οκτωβρίου, 1968, στο Brno της Τσεχοσλοβακίας (σήμερα είναι στην Τσεχία), από τον μηχανικό Frantisek και την δασκάλα Libuse, έζησε για λίγα χρόνια στη Φλόριντα των Ηνωμένων Πολιτειών. Ασχολήθηκε με την προπονητική και σχολίασε αγώνες του Wimbledon για το BBC.

Το 2010 επέστρεψε στην πατρίδα της και έζησε κοντά στο Brno, στο χωριό Omice. Έζησε εκεί με την σύντροφό της, Iwona Kuczynska, που έπαιζε επίσης επαγγελματικά τένις, για την Πολωνία. Είχε κοντά της τους γονείς της και τον αδερφό της, Pavol, μέχρι και τα τελευταία της λεπτά.

Επέλεξε να μείνει μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας και δεν μίλησε ποτέ για τον καρκίνο που αντιμετώπιζε, ώσπου έχασε τη μεγάλη της μάχη και απεβίωσε, την Κυριακή, στις 19 Νοεμβρίου, 2017. Έγινε η πρώτη νικήτρια Grand Slam στην ιστορία της open era που πέθανε και η μοναδική από όσες κέρδισαν major τίτλο από το 1959 έως σήμερα.