Βλέποντας τον Djokovic να παίζει τον τελευταίο καιρό και αναλογιζόμενοι το τι συνέβαινε ένα χρόνο πριν, πιστεύω ότι όλοι εύλογα αναρωτιόνται: «Πως γίνεται;».

Πώς γίνεται να παρουσιάζεται μια τόσο μεγάλη μεταστροφή στην απόδοσή του;

Πώς γίνεται και ενώ πέρυσι αναρωτιόμασταν αν τελικά θα χάσει κάποιον αγώνα, φέτος να αναρωτιόμαστε αν θα κερδίσει κάποιο πρωτάθλημα;

Βέβαια δεν ξέρουμε «από μέσα» τι συμβαίνει. Πολλά γράφονται και ακούγονται. Θα αναγκαστούμε να εξηγήσουμε το φαινόμενο βασιζόμενοι στις γνώσεις μας.

Τέτοιες καταστάσεις δεν είναι καθόλου σπάνιες στην ιστορία του τένις. Πολλές φορές έχει συμβεί αθλητές να χάνουν ξαφνικά την «φόρα» τους και να «βυθίζονται» σε μια αυτοτροφοδοτούμενη καθοδική περιδίνηση.

Αυτή η κατάσταση είναι σαφώς συνηθέστερη στο γυναικείο επίπεδο, όπου η ψυχολογία είναι πιο ευαίσθητη, πιο εύθραυστη και επομένως πιο ευμετάβλητη. Θα μπορούσαμε να θυμηθούμε εύκολα περιπτώσεις όπως της Ivanovic, της Wozniaki και της Safina που από το Νο 1 κατρακύλησαν πολύ κάτω μέχρι να επανέλθουν και να σταθεροποιηθούν σε μια νέα θέση στην παγκόσμια κατάταξη.

Τι συμβαίνει λοιπόν;

Θα προσπαθήσω να το εξηγήσω με ένα παράδειγμα. Ας υποθέσουμε ότι κάθε αθλητής είναι σαν ένα υποβρύχιο.

Το κέλυφός του ταυτίζεται με τα τεχνικά και τα αθλητικά του προσόντα. Καθώς η τελειότητα θα παραμένει πάντα ζητούμενο, όλοι ανεξαρτήτως οι αθλητές έχουν κάποιες μικρές ή μεγαλύτερες ελλείψεις. Οι ελλείψεις αυτές παρουσιάζονται - ανάλογα με το μέγεθός τους - σαν μικρές ή μεγαλύτερες «ρωγμές» στο κέλυφος του υποβρυχίου. Στο εξωτερικό του υποβρυχίου ασκείται η πίεση του αντιπάλου. Ανάλογα με το επίπεδο του αθλητή αυξάνεται το επιτρεπτό βάθος κατάδυσης.

Στο εσωτερικό τώρα υπάρχει η αυτοπεποίθηση. Η αυτοπεποίθηση παρουσιάζεται σαν μια πίεση από μέσα προς τα έξω που «σφραγίζει» αυτές τις «ρωγμές» και δεν επιτρέπει να μπουν νερά στο εσωτερικό.

Όσο μεγαλύτερη είναι η αυτοπεποίθηση λοιπόν και όσο μικρότερες οι ελλείψεις, τόσο περισσότερη είναι και η αντοχή του υποβρυχίου στις πιέσεις που ασκούνται, τόσο μεγαλύτερο το επιτρεπτό βάθος κατάδυσης και ψηλότερο αντίστοιχα το επίπεδο της απόδοσης.

Αν τώρα κάτι συμβεί και μειωθεί η αυτοπεποίθηση αμέσως η εσωτερική πίεση μειώνεται. Στο υποβρύχιο αρχίζουν τώρα να μπαίνουν νερά. Ο συναγερμός χτυπάει και εισερχόμαστε σε μια κατάσταση «εκτάκτου ανάγκης». Αν μπορέσουμε γρήγορα να ανακτήσουμε την χαμένη αυτοπεποίθηση η εσωτερική πίεση αυξάνεται και πάλι, οι «ρωγμές» δεν «μπάζουν» πια και επανακτούμε την ηρεμία μας και την απόδοσή μας.

Αν όμως αυτό δεν συμβεί γρήγορα και η κατάσταση συναγερμού συνεχιστεί τότε δημιουργείται μια αυτοτροφοδοτούμενη καθοδική περιδίνηση. Περισσότερα νερά - λιγότερη αυτοπεποίθηση, λιγότερη αυτοπεποίθηση -μικρότερη εσωτερική πίεση, μικρότερη εσωτερική πίεση - περισσότερα νερά και ούτω καθεξής.

Όσο περισσότερο διαρκεί αυτή η κατάσταση και όσο χαμηλότερο είναι το επίπεδο του αθλητή, τόσο περισσότερος χρόνος θα απαιτηθεί για να επανέλθει.

Κάτι ανάλογο πιστεύω συμβαίνει και με τον Djokovic αυτή την περίοδο. Είναι προφανές από την γλώσσα του σώματός του, αλλά και τις συνολικές του αντιδράσεις, ότι έχει χάσει ένα μεγάλο μέρος της αυτοπεποίθησής του.

Η εικόνα του δεν θυμίζει σε τίποτα τον άνετο τύπο που είχαμε συνηθίσει να βλέπουμε. Έρχεται να μας θυμίσει ότι όλοι είναι άνθρωποι. Υπεράνθρωποι ίσως έναντι του γενικού πληθυσμού αλλά τελικά και αυτοί άνθρωποι.