Γράφει ο Στάθης Χαριτωνίδης

Η Τεχνική αλλά και η Προπονητική ενός αθλήματος όπως και του Τένις στην προκειμένη περίπτωση, είναι σκόπιμο και ωφέλιμο να μην βασίζονται σε γνώμες, απόψεις, αντιλήψεις, ιδεοληψίες η ακόμα και εμμονές αλλά σε Επιστημονικά δεδομένα.

Ξεκινώντας την σειρά των άρθρων αυτών λοιπόν, καλό θα ήταν πρώτα απ’ όλα λοιπόν να απαντήσουμε σε κάποια κύρια ερωτήματα που θα μας βοηθήσουν στην συνέχεια να καταλάβουμε καλύτερα.

Τι εννοούμε με τον όρο Επιστημονικό; 
Πως και σε ποιά πεδία μπορεί η Επιστήμη να βοηθήσει το Άθλημα; 
Ποια είναι τα χαρακτηριστικά μιας Τεχνικής που βασίζεται σε επιστημονικά στοιχεία;

Όταν λέμε Επιστημονικό εννοούμε κυρίως αυτό που μπορεί να αποδειχθεί. Αυτό που βασίζεται σε τεκμηριωμένη Γνώση. Είναι θεμελιώδες εδώ, να αντιληφθούμε τον διαχωρισμό μεταξύ της Γνώσης και της Πληροφορίας.

Η Γνώση και η Επιστήμη είναι συνυφασμένα.

Πληροφορία είναι στην πραγματικότητα το οτιδήποτε, ακόμα και το λάθος. Υπάρχει η περίπτωση η Πληροφορία όχι μόνο να μην βοηθά αλλά ακόμα και να δυσκολεύει την απόκτηση Γνώσης. Στην εποχή που ζούμε, με το διαδίκτυο σε πλήρη ανάπτυξη, υπάρχει μια μεγάλη αύξηση των πληροφοριών που δεχόμαστε. Αυτό από την μία είναι καλό γιατί καθιστά την Γνώση εύκολα προσβάσιμη, αλλά από την άλλη όμως τείνει να καταστήσει την Πληροφορία κυρίαρχη. Θα πρέπει να υπάρξει ένα «φίλτρο» που να ξεχωρίζει την Πληροφορία από την Γνώση και το «φίλτρο» αυτό δεν μπορεί να είναι παρά η προϋπάρχουσα και η παράπλευρη Γνώση.

Όταν λέμε Επιστήμη στο Άθλημα αναφερόμαστε κυρίως σε δύο πολύ βασικά πεδία. Την Φυσική - κυρίως την Μηχανική - και την Φυσιολογία.

Σε ότι αφορά στην Φυσική θα μπορούσαμε να κάνουμε έναν επιπλέον διαχωρισμό. Σε αυτά που έχουν να κάνουν με το περιβάλλον δηλαδή την Μηχανική και την Αεροδυναμική και σε αυτά που έχουν να κάνουν με το σώμα μας κατά την εκτέλεση των τεχνικών, δηλαδή με τον τρόπο που η Μηχανική λειτουργεί μέσα στο σώμα μας. Αυτόν τον τομέα τον καλύπτει η Έμβιο - Μηχανική. Δηλαδή η μηχανική των ζώντων οργανισμών, των εν Βίω όντων.

Σε ότι αφορά στην Φυσιολογία τώρα έχουμε να κάνουμε με την Ιατρική όπου εντάσσονται όλοι οι παράγοντες Υγείας, την Εργο-Φυσιολογία δηλαδή την Φυσιολογία του Έργου (που είναι ένας τομέας που άπτεται της Λειτουργίας του Ανθρωπίνου οργανισμού κατά την παραγωγή Έργου) και τη Λειτουργική Ανατομική (που αναφέρεται στην δυνατότητα αλλά και τους περιορισμούς της κίνησης του ανθρωπίνου σώματος με βάση την κατασκευή του) Όλα αυτά συνθέτουν την Κινησιολογία και την Προπονητική.

Όταν λοιπόν λέμε Επιστήμη του Τένις, έχουμε μπροστά μας ένα τεράστιο φάσμα στοιχείων και εφαρμογών που μπορούν να βοηθήσουν έναν αθλητή από τα πολύ αρχικά στάδια εκμάθησης μέχρι - και ιδιαίτερα - τα πολύ τελικά στάδια απόδοσης.

Το τένις, είναι όμως ένα πολύ «Φυσικό» άθλημα. Ίσως το πιο «Φυσικό» άθλημα. Με τον όρο «Φυσικό» θέλουμε να ορίσουμε ένα άθλημα που κατά την εκτέλεσή του οι Φυσικοί Νόμοι παίζουν σημαντικό ρόλο στην απόδοση.

Είναι τόσο Φυσικό που ο Ισάακ Νεύτων παρατήρησε και περιέγραψε πρώτος, βλέποντας να παίζουν τένις, ένα φαινόμενο που μετέπειτα οριοθετήθηκε ως φαινόμενο Magnus (είναι η κάθετη δύναμη που επιδρά στην μπάλα λόγω της συνδυασμένης ιδιοπεριστροφής και μεταφορικής κίνησής της).

Είναι σαφές πως θα μπορούσαμε - και μπορούσαν όπως είδαμε στην περίπτωση του Νεύτωνος ακόμα και πριν ανακαλυφθούν κάποιοι νόμοι της φυσικής που βοηθούν το παιχνίδι – να παίζουμε Τένις χωρίς να ξέρουμε ή να ασχολούμαστε με τίποτα το Επιστημονικό γύρω από το άθλημα. Πως θα παίζαμε ? Θα κάναμε αυτό που αισθανόμασταν καλό και αποδοτικό.

Σήμερα υπάρχουν πάρα πολλά επιστημονικά δεδομένα που αφορούν τόσο στην Κινησιολογία όσο και στην Φυσιολογία. Όλα αυτά μπορούμε να τα πούμε Επιστημονικά δεδομένα ή στοιχεία του αθλήματος και ακριβώς επειδή είναι Επιστημονικά είναι αποδεδειγμένα σωστά. Είναι ωφέλιμο να τα σεβόμαστε και να τα εκτελούμε αν θέλουμε να βελτιώσουμε την απόδοσή μας.

Το να γνωρίζουμε και να εκτελούμε τα Επιστημονικά δεδομένα γύρω από την Τεχνική αλλά και την Προπονητική θα οδηγήσει αναμφισβήτητα σε μια πολύ καλύτερη, μια πολύ πιο «Φυσική» εκτέλεση και σίγουρα σε μια κρίσιμα καλύτερη απόδοση. Το Φυσικό από πλευράς ανάλυσης με βάση την Εμβιομηχανική και το Φυσικό από πλευράς της Φυσιολογίας και της Ανατομίας ταυτίζονται. Κάθε πιο Φυσιολογική εκτέλεση είναι ταυτόχρονα και μια πιο σωστή Εμβιομηχανικά εκτέλεση και αντίθετα.

Παρ’ όλα αυτά η συνήθης άποψη είναι ότι το Επιστημονικό είναι κάτι ανούσια λεπτομερές. Αφύσικο και κατ’ επέκταση μη αποδοτικό με όρους εμπειρικής αντίληψης, ή ακόμα και άχρηστο στην εφαρμογή του. Στην πραγματικότητα όμως το Επιστημονικά ζητούμενο είναι να ταυτιστεί κατά την εκτέλεση το Φυσιολογικό με το Φυσικό που στην πραγματικότητα είναι ένα και το αυτό.

Το Επιστημονικό λοιπόν είναι το Φυσιολογικό, οδηγεί, σε μια πιο εύκολη και πιο απλή τεχνική εκτέλεση, σε μια πιο φυσική και όχι σε μια πιο αφύσικη κίνηση.